ارزیابی تأثیرات شیوه بهره‌برداری نواری جنگل بر میزان فرسایش خاک (مطالعة موردی: جنگل چفرود گیلان)

Authors

  • رامین نقدی گروه جنگلداری دانشکده منابع طبیعی دانشگاه گیلان
  • شهریار صبح زاهدی محقق بخش تحقیقات جنگلها، مراتع و آبخیزداری مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گیلان
  • محمد رضا غریب رضا استادیار پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.
Abstract:

تحقیق حاضر برای نخستین‌بار، نرخ فرسایش خاک را با استفاده از روش رادیوایزوتوپی در جنگل‌های هیرکانی که با شیوة بهره‌برداری نواری در سه دهة قبل برداشت ‌شده است نشان می‌دهد. براساس سوابق موجود، عرصة منتخب در پارسل 703 حوزة چفرود گیلان انتخاب شد. در عملیات میدانی، به‌منظور بررسی پایداری خاک، با صفحة مسطح خراشنده، از اعماق مختلف در منطقة مرجع به‌صورت طبقات 2  تا 30 سانتی‌متری (حداکثر عمق نفوذ سزیم) نمونه‌برداری شد. سپس در مناطق مرجع، برداشت‌شده و بهره‌برداری‌نشده، نمونه‌هایی با توجه به طول نوار و وضعیت توپوگرافی منطقه با دستگاه مغزه‌گیر هسته برداشت شد. نمونه‌ها مطابق دستورالعمل IAEA آماده و مقدار رادیوسزیم آنها در آزمایشگاه سازمان انرژی اتمی شمارش شد. میانگین فعالیت سزیم 137 نقاط نمونه‌برداری مرجع 1/5894 بکرل بر متر مربع محاسبه شد. بنابراین برای دستیابی به اهداف پژوهش، با استفاده از سه مدل توازن جرمی I و  IIو تبدیل تناسبی، مقدار فرسایش در نوار طبیعی برداشت‌نشده این مقدار 2/0، 7/0 و 6/0 تن در هکتار در سال است، درحالی‌ که در نوار برداشت‌شده این مقدار به‌ترتیب 87/8، 80/5 و 77/4 تن در هکتار در سال افزایش یافته است. این فرایند پس از گذشت 29 سال از بهره‌برداری، به‌طور متوسط، موجب هدررفت خاک به مقدار 2/1 میلی‌متر در نوار برداشت‌شده و 9/0 میلی‌متر در قسمت طبیعی در سال شده است. نتایج نشان داد که از این روش می‌توان در بررسی مباحث هیدرولوژی جنگل استفاده کرد. همچنین می‌توان به تأثیر حفاظتی جنگل در کاهش فرسایش و حفظ خاک اشاره کرد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تأثیر شیوه تدریجی - پناهی بر تنوع گونه‌های گیاهی در جنگل های راش شرقی (مطالعه موردی: جنگل های شفارود- گیلان)

به‌منظور بررسی تأثیر بهره‌برداری بر تنوع گونه‌های گیاهی، دو پارسل بهره‌برداری شده و بهره‌برداری نشده از جنگلهای راش منطقه شفارود واقع در غرب گیلان انتخاب شدند. آماربرداری به‌روش منظم تصادفی انجام و مساحت قطعه نمونه برای گونه‌های چوبی2500 مترمربع و به شکل مربع انتخاب شد. برای گونه‌های علفی با استفاده از روش قطعات نمونه حلزونی سطح قطعه نمونه 64 مترمربع به‌دست آمد و برای مطالعه زادآوری از قطعات نم...

full text

بررسی آثار بهره برداری بر زادآوری و فشردگی خاک جنگل در سیستم چوبکشی زمینی (مطالعه موردی جنگل اسالم استان گیلان)

Forest future depends on forest stands regeneration. Soil is one of the principal capitals in the forest area. It is important to minimize damages to the forest ecosystem during logging operation. In forestry and forest management, it is significant to know the effect of forest logging damages on regeneration, sapling and soil compaction. This study was carried out in Asalem Beech forest area, ...

full text

ارزش‌گذاری اقتصادی آسیب‌های وارده به درختان سرپا در اثر عملیات بهره‌برداری جنگل چفرود گیلان

هدف اصلی پژوهش حاضر، ارایه روشی برای تبدیل داده‌های فنی آسیب‌های حاصل از بهره‌برداری به ارزش‌ اقتصادی است تا به کمک آن بتوان سرمایه‌گذاری به‌منظور بهبود عملیات بهره‌برداری را توجیه نمود. این پژوهش در پارسل­های 228، 231 و 232 از حوزه آبخیز چفرود شاندرمن در استان گیلان انجام شد. در این پژوهش پس از انتخاب درختان نمونه در منطقه مورد بررسی، در مراحل پس از قطع و چوب­کشی وضعیت درختان باقی‌مانده در محد...

full text

بررسی آثار بهره برداری بر زادآوری و فشردگی خاک جنگل در سیستم چوبکشی زمینی (مطالعه موردی جنگل اسالم استان گیلان)

Forest future depends on forest stands regeneration. Soil is one of the principal capitals in the forest area. It is important to minimize damages to the forest ecosystem during logging operation. In forestry and forest management, it is significant to know the effect of forest logging damages on regeneration, sapling and soil compaction. This study was carried out in Asalem Beech forest area, ...

full text

عوامل مؤثر بر میزان استفاده جنگل نشینان از جنگل (مطالعه موردی: جنگل گلوگاه- منطقه هزارجریب)

از دیرباز جنگلها به وسیله روستاییان حاشیه¬نشین و جنگل¬نشین مورد بهره¬برداری قرار گرفته¬اند و امروزه در برخی مناطق این روال ادامه پیدا کرده به طوری که روز به روز بر وسعت عرصه¬های تخریب شده افزوده می¬شود. عوامل متعددی در استفاده بی¬رویه روستاییان تأثیرگذار است. پژوهش حاضر نیز با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر میزان بهره¬برداری از جنگل گلوگاه در منطقه هزارجریب از استان مازندران پرداخته است. جامعه آماری...

full text

اثرات محیط‌زیستی عملیات بهره‌برداری جنگل بر رواناب در مسیر‌های چوبکشd (مطالعة موردی: جنگل خیرود)

امروزه اهمیت استفاده از مسیر­های چوبکشی متناسب با روش­های بهره­برداری و شیوة جنگل­شناسی در واحد­های جنگلداری شمال کشور، ضرورت ارزیابی دقیق و همه­جانبة این مسیر­ها را ایجاب می­کند. همچنین تردد ماشین‌آلات در مسیر­های چوب­کشی تأثیر زیادی روی خصوصیات فیزیکی خاک دارد، تا حدی که با گذشت چندین سال، خصوصیات فیزیکی خاک در مسیر­های چوبکشی نمی­تواند ترمیم شود. هدف از انجام این پژوهش اندازه­گیری نرخ رواناب...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 12  issue 1

pages  49- 60

publication date 2020-04-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023